Ocena opisowa ucznia w pierwszym etapie edukacyjnym.
Wymogi wprowadzanej reformy oświatowej narzucają nauczycielowi zweryfikowanie istniejących sposobów oceniania dziecka, zwłaszcza w pierwszym etapie kształcenia. Tradycyjny sposób oceniania przy pomocy stopni jest od dawna mocno krytykowany i uznany za nie spełniający wymogów współczesnej edukacji. Stopnie są bowiem odbierane jako nagroda lub kara, i tylko w niewielkim stopniu informują ucznia o jego postępach. Brakowało również wyraźnie sprecyzowanych kryteriów oceniania. Istotnym jest też fakt, że nauczyciele najczęściej oceniają ucznia za to, w jakim zakresie opanował materiał przewidziany programem nauczania, nie uwzględniając możliwości dziecka. Należy stwierdzić, że ocenianie tradycyjne (przy pomocy stopni) nie spełnia wymaganych funkcji: informacyjnej, korekcyjnej i motywacyjnej.
Z doświadczeń pedagogicznych wynika, że należy oceniać w taki sposób, aby oceny pomagały dziecku pokonywać trudności i wspierały jego rozwój. W tym celu próbuje się stosować różne formy oceniania: werbalne, poprzez różnego typu znaczki graficzne, gest, mimikę. Można stwierdzić, że wszystkie te formy są mile widziane, jeśli gwarantują aktywne uczestnictwo dziecka w lekcji i zmieniają ich motywację z zewnętrznej na wewnętrzną.
Nauczyciel zobowiązany jest dokonać oceny opisowej dziecka rocznej. Jest ona wynikiem wnikliwej obserwacji rozwoju dziecka w ciągu roku szkolnego. Bardzo pomocne są tu karty osiągnięć szkolnych ucznia, w których nauczyciel na bieżąco (np. 1 raz w miesiącu) rejestruje zmiany w rozwoju dziecka. Ma to szczególne znaczenie zwłaszcza w pedagogice specjalnej. Nauczyciel pracując z dzieckiem o zaburzonym rozwoju psychofizycznym bardzo wnikliwie obserwuje, analizuje i rejestruje wszelkie, nawet najdrobniejsze zmiany.
Dokonując oceny opisowej nauczyciel uwzględnia postępy dziecka w edukacji, rozwoju emocjonalno-społecznym, rejestruje osobiste osiągnięcia uczniów.
Działania te są podstawą prawidłowego przebiegu procesu rewalidacji.
Prawidłowe rejestrowanie obserwowanych zmian i odpowiednie ich redagowanie nie jest proste. Nie istnieją jeszcze gotowe formularze ułatwiające nauczycielowi rejestrację spostrzeżeń. Pojawiają się trudności z doborem odpowiednich określeń czy zwrotów.
Chciałabym zaproponować nauczycielom swój własny sposób opisu poszczególnych umiejętności dziecka, który z powodzeniem stanowić może wyczerpującą ocenę rozwoju dziecka w danym etapie edukacyjnym.
Halina Ambroziak
Nauczycielka
Szkoły Podstawowej Specjalnej przy SOSW w Żyrardowie.
Opracowała Halina Ambroziak
Żyrardów dn. ....................
Ocena opisowa ucznia klasy ....
Rok szkolny ............/............ Semestr.........
Nazwisko i imię .................................................................................
Data urodzenia ....................................................................................
I. Wygląd i zdrowie ucznia
1. Dba o higienę osobistą ............................................................................................................
2. Dba o stan odzieży ..................................................................................................................
3. Często choruje, zgłasza dolegliwości somatyczne ..................................................................
4. Jest samodzielny, ma ukształtowane umiejętności samoobsługi .............................................
5. Niepokojące objawy ( ślady pobicia, niewyspany, niedożywiony, marudny ) .......................
.......................................................................................................................................................
II. Rozwój emocjonalno - społeczny
1. Pogodny, towarzyski, ma dobry kontakt z rówieśnikami ........................................................
2. Opiekuńczy, pomaga innym, współpracuje .............................................................................
3. Opanowany emocjonalnie, wrażliwy na uczucia innych, tolerancyjny ...................................
.......................................................................................................................................................
4. Uczynny, chętnie podejmuje powierzone zadania ...................................................................
5. Angażuje się w prace społeczne na terenie klasy .....................................................................
6. Obowiązkowy, nie unika trudności ..........................................................................................
7. Ambitny, odpowiedzialny ........................................................................................................
8. Pewny siebie, zdecydowany, stanowczy, odporny na stres ....................................................
9. Bierze udział w zabawach podczas przerw .............................................................................
10. Aktywnie uczestniczy w życiu klasy .....................................................................................
11.W sytuacjach konfliktowych reaguje : krzykiem, agresją słowną i fizyczną, lękiem,
płaczem, przeciwstawia się ..........................................................................................................
12. Jest podejrzliwy, drażliwy, zależny od innych .......................................................................
13. Refleksyjny, analizuje swoje postępowanie ...........................................................................
14. W kulturalny sposób nawiązuje kontakty z nauczycielem i kolegami ..................................
.......................................................................................................................................................
15. Posiada umiejętność radzenia sobie w różnych sytuacjach ...................................................
16. Przestrzega zasad bezpieczeństwa w szkole oraz w drodze do- i ze szkoły ..........................
.......................................................................................................................................................
17. Posiada ukształtowane nawyki i umiejętności poprawnego zachowania się w miejscach
publicznych , stosuje formy grzecznościowe ...............................................................................
18. Potrafi utrzymać ład i porządek w miejscu nauki ..................................................................
19. Dba o przybory szkolne i podręczniki ................................................................................
20. Nie spóźnia się na zajęcia .....................................................................................................
21. Szanuje pracę nauczyciela, kolegów i innych ludzi ...............................................................
22. Inne uwagi nauczyciela o zachowaniu ucznia .......................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
III. Rozwój procesów poznawczych.
1. Prezentuje prawidłowy poziom spostrzegawczości wzrokowej oraz percepcji słuchowej i
słuchu fonematycznego ................................................................................................................
2. Wykazuje prawidłową zdolność koncentracji uwagi, jest skupiony, wykonuje polecenia
nauczyciela, prace doprowadza do końca ...................................................................................
.......................................................................................................................................................
3. Wykazuje prawidłowy poziom procesów myślenia i pamięci w zakresie klasyfikowania i
uogólniania ..................................................................................................................................
4. Podejmuje aktywność intelektualną, uważa na lekcjach, bierze w nich czynny udział ........
.......................................................................................................................................................
5. Męczliwość procesów poznawczych jest niewielka, wykazuje zainteresowanie pracą na
lekcji .............................................................................................................................................
6. Wykazuje odpowiednie tempo pracy umożliwiające realizację postawionych zadań, jest
samodzielny w pracy ...................................................................................................................
7. Jest przygotowany do lekcji, ma zawsze odrobioną pracę domową ...................................
8. Inne uwagi nauczyciela .......................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
IV. Osiągnięcia uczniów
A. W zakresie edukacji polonistycznej.
1. Odpowiada na pytanie pełnym zdaniem ................................................................................
2. Stosuje różne formy wypowiedzi ( np. rozmowa kierowana, swobodne wypowiadanie się,
opowiadanie, dyskusja, inscenizacja ) .........................................................................................
3. Posiada bogaty zasób słów .......................................................................................................
4. Wypowiada kilka zdań o obrazku ( stosuje dłuższe wypowiedzi ) ..........................................
5. Potrafi samodzielnie wypowiedzieć się nt. obserwowanych zjawisk ......................................
6. Chętnie deklamuje wiersze ......................................................................................................
7. Zna litery, prawidłowo je różnicuje i wyodrębnia w wyrazie ..................................................
8. Czyta : globalnie, głoskami, sylabami, całymi wyrazami, całymi zdaniami ze zrozumieniem
i naturalną intonacją .....................................................................................................................
9. Potrafi rozwiązywać zagadki ..................................................................................................
10. Układa zdania z rozsypanki wyrazowej, sylabowej .............................................................
11.Czyta tekst z podziałem na role .............................................................................................
12. Wyodrębnia postacie i zdarzenia w czytankach ....................................................................
13. Potrafi czytać tekst po cichu ze zrozumieniem ......................................................................
14. Potrafi prawidłowo odtwarzać kształt liter, łączyć litery w wyrazy ......................................
15. Prawidłowo rozmieszcza litery w liniaturze ..........................................................................
16. Nie robi błędów przy przepisywaniu tekstu ...........................................................................
17. Bezbłędnie pisze ze słuchu wyrazy i proste zdania ..............................................................
18 Zna zasady ortograficzne i potrafi je stosować .......................................................................
19. Poprawnie wyodrębnia i stosuje dwuznaki ............................................................................
B. W zakresie edukacji matematycznej
1. Jest dobrze zorientowany w otaczającej rzeczywistości.........................................................
2. Posiada dobrze wykształconą orientację czasowo-przestrzenną.............................................
3. Zna cechy wielkościowe i stosuje je w praktyce....................................................................
4. Zna i samodzielnie różnicuje figury geometryczne................................................................
5. Potrafi tworzyć zbiory i podzbiory, poprawnie przelicza elementy zbiorów i porównuje
ich liczebność................................................................................................................................
6. Ma ugruntowane pojęcie liczby..............................................................................................
7. Poprawnie wykonuje działania na liczbach w zakresie 10 w oparciu o konkrety..................
8. Wykonuje działania na liczbach w zakresie 10 bez używania konkretów...........................
9. Opanował technikę sprawnego liczenia w zakresie 20.........................................................
10. Rozszerza zakres wykonywanych działań do 100................................................................
11. Wykonuje działania z przekroczeniem progu dziesiętnego.................................................
12. .Wykonuje działania mnożenia i dzielenia w zakresie 25.....................................................
13. Samodzielnie i prawidłowo rozwiązuje zadania z treścią.....................................................
14. Samodzielnie układa zadania tekstowe do ilustracji i działania............................................
15. Potrafi posługiwać się miarką i mierzyć długości odcinków.................................................
16. Zna i potrafi się posługiwać jednostkami wagi, długości i pojemności.................................
17. Umie samodzielnie dokonać zakupów, płacić za towar.........................................................
18. Rozwiązuje równanie, układa równanie do zadania tekstowego............................................
19. Inne uwagi nauczyciela...........................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
C. W zakresie edukacji plastyczno
1. Zna barwy i chętnie je stosuje w swych pracach...................................................................
2. Zawsze zachowuje prawidłowe proporcje w rysunku...........................................................
3. Prawidłowo posługuje się przyborami..................................................................................
4. Zawsze kończy rozpoczętą pracę..........................................................................................
5. Zawsze dba o estetyczny wygląd swych prac.......................................................................
6. Posiada bogatą wyobraźnię i wykorzystuje ją w swych pracach.........................................
7. Jest sprawny manualnie i chętnie podejmuje działania w tym kierunku..............................
D. W zakresie edukacji muzyczno
1. Lubi uczyć się nowych piosenek .........................................................................................
2. Zawsze śpiewa zgodnie z melodią.........................................................................................
3. Potrafi prawidłowo różnicować dźwięki................................................................................
4. Utrzymuje prawidłowe tempo i rytm.....................................................................................
5. Chętnie uczestniczy we wszystkich zabawach muzyczno-ruchowych..................................
6. Chętnie podejmuje wszelką aktywność fizyczną.............................................................
7. Potrafi szybko biegać, sprawnie omijać przeszkody, chodzić na czworakach, podskakiwać
i skakać przez skakankę ........................................................................................................
8. Potrafi rzucać i chwytać piłkę, uczestniczy w grach zespołowych.........................................
9. Na zajęciach przejawia aktywność, zaangażowanie, wytrzymałość..................................
10. Bierze udział we wszystkich wycieczkach i imprezach szkolnych....................................
11. Dba o własne bezpieczeństwo oraz bezpieczeństwo swych kolegów podczas zajęć............
12. Przestrzega zasad higieny., ćwiczy zawsze w odpowiednim i czystym stroju, ma
odpowiednie obuwie..................................................................................................................
13. Inne uwagi nauczyciela...........................................................................................................