w Gimnazjum Specjalnym przy
SOSW
w Żyrardowie
W ramach przeprowadzanej reformy oświaty Szkolnictwo Specjalne jest szczególnie "ubogie" we wszelkie materiały przydatne nauczycielom. W Specjalnym Ośrodku Szkolno - Wychowawczym w Żyrardowie już drugi rok realizujemy ścieżkę ekologiczną.
Na bazie doświadczeń zdobytych w poprzednim roku opracowałyśmy program ścieżki ekologicznej przystosowany dla młodzieży Gimnazjum Specjalnego.
Wychodząc naprzeciw aktualnym potrzebom nauczycieli pragniemy podzielić się swoją zdobytą już wiedzą i doświadczeniem.
I Charakterystyka i sposób realizacji programu ekologicznej ścieżki edukacyjnej.
Celem tego programu jest nabycie przez ucznia takiego myślenia o otaczającym go świecie, takich zachowań ekologicznych w życiu codziennym, które pozwolą na ukształtowanie człowieka w pełni odpowiedzialnego i rozumiejącego konieczność przestrzegania zasad ekologii.
Realizacja programu ekologicznej ścieżki edukacyjnej odbywać się będzie na zajęciach edukacyjnych:
F geografii, biologii, fizyki, chemii, techniki, wychowania fizycznego, matematyki, muzyki, godziny z wychowawcą, wychowania komunikacyjnego i języka polskiego,
F zajęciach pozalekcyjnych,
F poprzez realizację zadań wynikających z planu pracy gimnazjum i Samorządu Uczniowskiego,
F różnorodnych formach proponowanych przez Centrum Edukacji Ekologicznej.
W ramach ścieżki
ekologicznej wyodrębniono 7 bloków tematycznych:
ü woda,
ü powietrze,
ü gleba,
ü przemysł wydobywczy, hutniczy i energetyka,
ü transport, turystyka i komunikacja,
ü człowiek,
ü biosfera źródłem żywności.
Dobór bloków tematycznych uzasadnia występowanie ścisłego związku między działalnością człowieka a składnikami środowiska naturalnego. Realizacja programu ekologicznej ścieżki edukacyjnej jest uzależniona od nawiązania właściwego kontaktu z uczniem, grupą i zespołem klasowym, dostosowaniu zadań, form i metod ich realizacji do potrzeb i możliwości uczniów.
II Cele programu.
Cele programu ekologicznej ścieżki edukacyjnej:
1) uświadamianie zagrożeń środowiska przyrodniczego,
2) budzenie szacunku do pracy,
3) podejmowanie działań ekologicznych w najbliższym otoczeniu i we własnym życiu,
4) kształtowanie proekologicznych postaw uczniów,
5) uświadamianie faktu, że każde działanie człowieka ma wielokierunkowy wpływ na środowisko.
III Procedury osiągania celów.
1) Lekcje z zastosowaniem aktywnych metod pracy
2) Zajęcia pozalekcyjne.
3) Wycieczki tematyczne połączone z wykonywaniem przez uczniów zaplanowanych zadań ekologicznych.
4) Zajęcia wyzwalające u uczniów swobodną ekspresję twórczą ( plastyka, muzyka, ,technika).
5) Udział w akcjach proponowanych przez Centrum Edukacji Ekologicznej.
6) Inne.
IV Program ścieżki ekologicznej.
Program dla gimnazjum jest kontynuacją edukacji ekologicznej ze szkoły podstawowej. Umożliwia uczniom doskonalenie samodzielności na bazie już zdobytych sprawności i wiadomości oraz kształcenie umiejętności wymienionej w Podstawie Programowej (Dz. U. Nr 14 z dn. 15.02.1999r.).
Samodzielność jest tu rozumiana jako:
1) aktywne uczestnictwo w lekcjach, zajęciach pozalekcyjnych,
2) dostrzeganie, opisywanie i wyjaśnianie związków zachodzących
w środowisku,
3) dokonywanie analizy wpływu człowieka na środowisko,
4) obecność w różnorodnych działaniach ekologicznych,
5) projektowanie i prezentowanie wytworów plastycznych na wystawach
szkolnych i okolicznościowych.
Tak wszechstronny rozwój samodzielności będzie prowadzić do kształtowania proekologicznych postaw uczniów.
|
Blok tematyczny |
Zagadnienia do zrealizowania |
Klasy |
Cele operacyjne. Uczniowie powinni: |
|||
|
I |
II |
III |
||||
Zajęcia edukacyjne |
||||||
Woda |
Powstanie zanieczyszczeń wód i ich skutki. Sposoby ochrony wody przed zanieczyszczeniami.
|
biologia geografia fizyka |
chemia biologia geografia |
biologia geografia |
-scharakteryzować znaczenie wody w przyrodzie; -podać przykłady roztworów wodnych; -podać sposoby ochrony wód przed zanieczyszczeniami; -wskazać główne źródła zanieczyszczenia wody; -podać sposoby oszczędzania wody |
|
|
Znaczenie powstających w przyrodzie roztworów wodnych.
|
fizyka |
chemia biologia |
|
|||
|
Wpływ zmian stanów skupienia wody na środowisko.
|
fizyka |
biologia chemia |
geografia |
|||
|
Znaczenie wody i jej jakości dla organi- zmów żywych.
|
biologia |
biologia chemia |
biologia |
|||
|
Konieczność i sposoby oszczędzania wody.
|
biologia |
chemia biologia |
chemia |
|||
|
Powietrze |
Przyczyny powstania zanieczyszczeń powietrza. Sposoby ochrony powietrza przed zanieczyszczeniami. |
geografia matematyka |
chemia fizyka |
chemia biologia geografia |
-wymienić zanieczyszczenie atmosfery: -podać niektóre skutki wpływu zanieczyszczeń powietrza na środowisko; -wymienić sposoby ochrony powietrza |
|
|
Gleba |
Powstanie zanieczyszczeń gleb i ich skutki. Sposoby ochrony gleb przed zanieczyszczeniami.
|
|
chemia biologia |
chemia geografia |
-podać znaczenie gleby dla organizmów żywych; -wskazać wpływ działań człowieka na glebę; -podać przyczyny i wyjaśnić skutki degradacji gleb |
|
|
Wpływ działalności ludzkiej na degradację gleb.
|
|
biologia geografia |
chemia geografia |
|||
|
Przemysł wydobywczy, hutniczy i energetyka. |
Wpływ rabunkowej gospodarki surowcowej na środowisko.
|
|
chemia |
geografia chemia |
-podać wpływ przemysłu na środowisko naturalne; -rozumieć konieczność oszczędnego gospodarowania energią; -wymienić sposoby wykorzystania odpadów i surowców wtórnych |
|
|
Konieczność oszczędnego gospodarowania energią.
|
matematyka |
chemia |
fizyka |
|||
|
Przetwarzanie i wykorzystywanie odpadów i surowców wtórnych.
|
matematyka |
chemia |
fizyka geografia chemia |
|||
|
Transport, turystyka i komunikacja |
Wpływ współczesnych środków transportu na środowisko.
|
matematyka |
chemia |
geografia |
-umieć omówić zasady poruszania się na drogach; -rozumieć negatywny wpływ środków transportu na środowisko |
|
|
Zasady poruszania się po drogach w różnych warunkach. Niebezpieczeństwo zabaw w pobliżu jezdni.
|
godzina wychow., wych. komunik. |
godzina wychow., wych. komunik. |
godzina wychow., wych. komunik. |
|||
|
Nauka piosenek o tematyce przyrodniczej z omawianiem i ilustrowaniem tekstów. Wpływ przyrody na tworzenie utworów muzycznych przez kompozytorów.
|
muzyka |
muzyka |
muzyka |
|||
|
Człowiek |
Wpływ niektórych czynników zewnętrznych (tj. hałas, promieniowanie itp..) na stan zdrowia człowieka.
|
biologia |
fizyka chemia |
chemia fizyka |
-podać wpływ czynników zewnętrznych na zdrowie
człowieka; -ocenić postępowanie ludzi sięgających po alkohol, papierosy, narkotyki; -wskazać postępowanie bezpieczne dla siebie i innych w różnych sytuacjach; -wiedzieć, że dobrze zorganizowane miejsce i dzień pracy wpływają na jego zdrowie i postępy w nauce
|
|
|
Przyczyny i konsekwencje sięgania po używki i środki odurzające.
|
biologia godz. wych |
godz. wych |
chemia godz.wych |
|||
|
Różne formy czynnego wypoczynku i ich wpływ na stan zdrowia człowieka.
|
biologia w-f |
w-f |
w-f |
|||
|
Higiena odżywiania się. Zdrowotne skutki nie stosowania zasad prawidłowego odżywiania się.
|
biologia technika |
technika |
chemia technika |
|||
|
Znacznie dobrze zorganizowanego miejsca i dnia pracy ucznia dla zdrowia i postępów w nauce.
|
biologia godz. wych j. polski |
|
|
|||
|
Biosfera źródłem żywności |
Wykorzystanie produktów biosfery przez człowieka. |
biologia |
|
geografia |
-wiedzieć, że biosfera jest źródłem pokarmów; -wymienić i rozpoznać niektóre gatunki roślin i zwierząt w Polsce.
|
|
|
Racjonalne wykorzystanie i ochrona obszarów leśnych.
|
|
geografia biologia |
geografia biologia |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
V Przewidywane osiągnięcia uczniów.
Przewidywane wyniki realizacji tego programu podane zostały w postaci operacyjnej, jako cele wiodące, przy opisie każdego bloku tematycznego.
Forma w jakiej zostały podane cele, powinna ułatwić nauczycielom sprawdzenie osiągnięć uczniów po zrealizowaniu danego zagadnienia.
Opracowały:
mgr Urszula Górbska